Hizbullah’ı tasfiye planı

İsrail’in 23 Eylül’den beri bombardımanlarını sürdürdüğü Lübnan’da, üç yılı aşkın süredir yaşanan siyasi krize ilişkin gelişmeler de yaşanıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 11 Ekim’de Lübnan Başbakanı Necip Mikati ve Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile iki ayrı görüştü. Blinken’in bu görüşmelerde, 2021 yılında eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın görev süresini tamamlamasından beri yeni cumhurbaşkanının seçilemediği Lübnan’da, cumhurbaşkanı adayını belirlemeleri için Berri ve Mikati’ye 21 Ekim’e kadar süre verdiği bildirildi. Mahalli kaynaklar, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah başta olmak üzere örgütün neredeyse tüm üst düzey liderlerinin İsrail tarafından öldürüldüğü bir ortamda ABD ve İsrail’in, Lübnan’da Hizbullahsız yeni bir hükümet kurulmasını fırsat gördüğünü ve Lübnan’daki siyasi taraflarla temaslarını yoğunlaştırdığını öne sürdü.

Mikati ve Berri, geçtiğimiz hafta Dürzi lider Velid Canbolat ile birlikte üçlü bir görüşme gerçekleştirmişti. Hizbullah kaynakları ise yeni hükümetin kurulması noktasında Berri’nin belirleyeceği tavrı destekleyeceklerini ilan etmişti. Mikati, toplantının ardından yaptığı açıklamada, 1701 sayılı BMGK kararını uygulamaya ve Lübnan ordusunu İsrail sınırına konuşlandırmaya hazır olduklarını söylemişti. Mikati ayrıca, Hizbullah’ın da bu adımı destekleyeceğini bildirmişti. Yerel kaynaklara göre, ABD, Lübnan’da Arap ülkeleri ve Batıya güven sağlayacak bir hükümet kurulmasını, cumhurbaşkanının da bir an önce seçilmesini istiyor. Hükümet beyannamesinde direniş (Hizbullah), halk ve ordu ifadelerinin artık bulunmaması hedefleniyor. Bu kapsamda, 21 Ekim’e kadar yeni cumhurbaşkanı belirleme sürecinin gerçekleştirilebilmesi için yakın zamanda kısa bir ateşkesin olacağı da dile getirilen iddialar arasında yer alıyor. Son iki gündür Beyrut semalarında İsrail’e ait insansız hava araçlarının görülmemesi de buna bir işaret olarak yorumlanıyor. Beyrut ve merkezi yaklaşık 3 gündür sakin günler geçirirken, ülkenin güneyinde ise çatışmalar sürüyor.

Lübnan anayasasına göre, cumhurbaşkanının Hristiyan olması gerekiyor. Hristiyan gruplar, ortak aday üzerinde üç yıldır uzlaşamazken yeni cumhurbaşkanı için ise kulislerde Genelkurmay Başkanı General Joseph Avn’ın ismi geçiyor. ABD ve Batı yanlısı Avn, Hizbullah’ın cumhurbaşkanı olarak görmek istemediği bir isimdi. Ancak mevcut durumda hem üst kademelerini hem de bazı milletvekillerini kaybeden Hizbullah’ın değişen şartlarda Avn’ı engellemeye güç yetirip yetiremeyeceği konusunda şüpheler bulunuyor.